هشتاد و ششمین سالگرد قیام " کلنل محمد تقی خان پسیان" گرامی باد

خاندان پسیان از خانواده های نظامی بومی دره گز محسوب می شوند. در دوره صفویان به منطقه قفقاز و سپس به آزربايجان جنوبی منتقل شده اند. کلنل محمدتقی خان پسیان در سال 1309 هجری قمری در تبریز بدنیا آمد. پدرش محمدباقرخان پسیان و مادرش فاطمه سولطان بود.

محمد تقی خان پسیان دوران تحصیلات ابتدایی خود را در تبریز به پایان برد و در سال 1324ق جهت تکمیل تحصیلات به تهران آمد و وارد مدرسه نظام گشت. او در سال 1329ق با درجه نایب دومی وارد خدمت قشون شد و راه ترقی و ارتقا را یکی پس از دیگری پیمود.

در سال 1331ق وارد مدرسه صاحب ‌منصبان ژاندارمری شده در سال 1332ق در جنگی که با الوار در بروجرد داشت شجاعانه جنگید و مجروح شد. وی پس از پیروزی از سوی ستاد ژاندارمری به درجه یاوری رسید.

درجنگ جهانی اول با روسهای اشغالگر به مبارزه پرداخت واز خود شجاعت بسیار نشان داد به طوری که آوازه شجاعت او در جنگ با روسها مرزهای ممالک محروسه ایران را در نوردید و به اروپا رسید. بعد از جنگ جهانی اول برای معالجه ورم کبد خود به آلمان سفر کرده و در این کشور به آموزش خلبانی مشغول می شود و در بازگشت، اولین هواپیمای ایران را به پرواز در می آورد. کلنل محمدتقی خان پسیان در طی مدت اقامت خود در آلمان با نیروهای اردوی " یئنی عثمانلیلار" که به منظور آموزش نظامی به آلمان فرستاده شده بودند از نزدیک آشنا می شود. تاثیر این آشنایی تعمیق آگاهی ملی و کشف هویت حقیقی تورکی است.

کلنل محمد تقی خان پسیان پس از بازگشت از آلمان به ریاست ژاندارمری خراسان منصوب شد. در دوران اقامت خود در خراسان به سازماندهی و تشکل نیروهای مخالف رژیم بخصوص تورکهای خوراسان شمالی پرداخت و در تاریخ 13 فروردین سال 1300 با دستگیری عوامل دولت مرکزی استقلال خوراسان را از حکومت مرکزی اعلام نمود.

هر چند حکومت ملی کلنل محمدتقی خان پسیان دولت مستعجل بود اما در همین مدت کوتا دست به اقدامات مهمی زده شد:
1- اهمیت دادن به زبان و فرهنگ تورکی به عنوان زبان و فرهنگ بخش عظیمی از مردم خوراسان.
2- گسترش امنیت در خراسان، با جذب سران طوایف ترک و سرکوب نافرمانان کرد.
3- توجه به آزادی بیان و قلم.
4- سامان دادن به اوضاع اقتصادی و پرداخت بدهیهای مالیاتی.
5- ایجاد تحولات گسترده در تشکیلات آستان قدس رضوی، کاستن کارمندان، دستگیری بسیاری از ملاهای عوام فریب وسودجوی.
6- ارائه خدمات عمومی؛ نظیر کاهش بهای گندم ، نان و گوشت.
7- مبارزه فراگیر با فساد اجتماعی و بویژه برخورد با قاچاقچیان مواد مخدر و معتادان .
8- گسترش بهداشت عمومی
9- احداث مدارس، بانکها و ساخت سیلوی گندم.
10- ایجاد پستهای قرنطینه در ورودی شهرها.

حکومت مرکزی ایران در تاریخ ده مهر سال 1300 با همکاری نیروهای انگلیسی ، روسی و خانهای مزدور کرد و بلوچ "حکومت ملی تر کهای خراسان" را که به رهبری کلنل محمدتقی خان پسیان بر پا شده بود، سوقط کرد و وی در تپه های روستای جعفر آباد قوچان در یک نبرد شجاعانه به شهادت رسید. ترک ستیزان سر کلنل محمدتقی خان پسیان را بی رحمانه ار تنش جدا کردند و به تلگراف خانه قوچان بردند. در تلگراف خانه قوچان از شاهزاده حسام الدین میرزا که در آن زمان رئیس تلگراف خانه بود خواستند به مرکز اطلاع دهد، پسیان کشته شده و سر ش بر روی میز می باشد.

بعد از آن تلگراف شرم آور قوام السلطنه، ااقاب و عناوین زیر را برای جانیان و یاغی هایی که در ساقط کردن"حکومت ملی تر کهای خراسان" دولت مرکزی را یاری کرده بوند ارسال کرد:
1- فرج الله خان کرد: ضیغم الملک
2- تاج محمد خان: سطوت الملک
3- حبیب الله خان: ناصر لشکر
4- ولی خان: ضیفم السلطان
5- ابراهیم خان: مظفر الملک
6- رئیس شهربانی مشهد: ارشد الملک
حکومت مرکزی حتی از جسد محمد تقی خان نیز در هراس بود و چندین بار جسد وی را از منطقه ای به منطقه دیگر منتقل می نمود. در نهایت با تلاشهای مستمر افراد خیر خواه و ملی جسد وی در جوار سلفش نادر شاه افشار به خاک سپرده شد.

روحو شاد اولسون
یاتان یئری یاخشی اولسون
مزاری نور ساچاسین